ფონეტიკა - ენობრივი სწავლების ასპექტი

                                                                                                         

ბგერების სწორედ გამოთქმა არის რუსული ენის სწავლების აუცილებელი პირობა. ამიტომ მასწავლებელმა უნდა შეძლოს რუსული ენის სწავლების პირველივე საფეხურზე განუვითაროს მოსწავლეებს ფონემატური სმენა, ანუ სამეტყველო ბგერათა სმენითი აღქმის უნარი. მას დიდი მნიშვნელობა აქვს ენის ბგერითი  მხარის გარკვევისა და ათვისებისათვის. სიტყვიერ ჯაჭვში ბგერების, სიტყვების, მარტივი წინადადებების მოსმენით გარჩევას განსაკუთრებული ყურადღება უნდა დაეთმოს, რადგან რუსული ენისათვის დამახასიათებელ ჟღერადობებზე სმენის გამახვილება აუცილებელია გაგების უნარისა და სწორი გამოთქმის ჩამოსაყალიბებლად, რაც წარმატებული ინტერაქციის საფუძველს წარმოადგენს. სასურველია, რომ ფონემატური სმენის განვითარება შინაარსიან კონტექსტში მოხდეს. რუსული ენის სწავლების პირველ ეტაპზე მოსმენილი ტექსტები გამოიყენება ნიმუშებად ზეპირმეტყველებისათვის, ამიტომ ტექსტები არ უნდა იყოს უცნობი ლექსიკითა და გრამატიკული კონსტრუქციებით გადატვირთული; სასურველია, მოსწავლეებისათვის დიდაქტიზებული ტექსტების შეთავაზება. ასეთ ტექსტები ხშირად შემაქვ გაკვეთილებზე. დიდაქტიზებული  ტექსტების შერჩევისას მოტივაციის ამაღლების მიზნით ვითვალისწინებ მოსწავლეების ინტერესებსა და შესაძლებლობებს. მინდა შემოგთავაზოთ სასწავლო მიზნებით შედგენილი დიდაქტიკური მასალა. ეს ფონეტიკური სავარჯიშოები უნდიდრებს მოსწავლეს ლექსიკურ მარაგს, ხელს შეუწყობდა სწორი რითმიკისა და ინტონაციის ჩამოყალიბებას. ვიყენებ გაკვეთილის მიზნიდან გამომდინარე სამივე  ფაზაზე, აქტივობის ხანგრზძლივობა - 5-10 წუთი.
                               აქტივობა, რომელსაც ვიყენებ ფონეტიკის სწავლების დროს.

         1. ასო-ბგერა Й {j}       Звук   {j} .                                     

Задание 1. Прослушай стихотворение. Прослушай стихотворение второй раз, повторяйте за учителем.

Мой, моя, мои, моё 

Всюду слышишь от неё,

Мы спросили:

- Ты-то чья?

Отвечает:

-Я-моя!              (Н.Егоров)

Задание 2. Прочитайте стихотворение самостоятельно, поставьте в словах ударение.

  Проверь правильно ли поставили ударение, послушайте учителя ещё раз.

Задание 3. Прочитайте стихотворение хором. 

Задание 4. Читайте стихотворение по цепочке. (Сначала медленно, затем в среднем темпе и, наконец, в быстром  темпе).

Задание 5. Кто запомнил стихотворение запишите в тетради наизусть, кто не запомнил- спишите с листа (или монитора).

            ბგერების აღქმა (ამ დიდაქტიკურ მასალას ვიყენებ გაკვეთილებზე).
      ამ ლექსების წაკითხვის შემდეგ მოსწავლეები წარმოადგენენ ნახატებს, გააცოცხლებენ ბგერებს. ვაწყობთ კლასში პრეზენტაციას. მოსწავლეები კითხულობენ  ლექსებს, რომელშიც გვხვდება ამ ბგერის შემცველი სიტყვა.                                                   

        Буква (звук) Б

Бегемот разинул рот,                          

булки просит бегемот.  (С. Маршак)

                

Барабан,баян и трубы,

Балалайка,бубен, тубы.

Мы играем, бьём, бренчим,

Барабаним и трубим!    (И. Лопухина.)

  Буквы  Е Ё Ю Я

– Расскажи-ка, буква Ё,

Как твоё житьё-бытьё?

Буква Ё дает отчёт:

Ничего житьё течёт.

Я ударная всегда!

– Ой-ёй-ёй, вот это да!  (А. Шибаев)

Ель в дупле скрывает что-то,

Есть там домик для енота. (Б. Тимофеев.)

Это яблоневый сад,

Это яблоневый сад.

Щеки яблоки надули

И под листьями висят. (В. Орлов)

გთავაზობთ სავარჯიშოების ნიმუშებს. 

Упражнения для формирования слуховых навыков:

➤Прослушайте и установите количество гласных (или согласных) звуков.

➤Определите количество слогов в услышанных словах.

➤Определите на слух место ударения в слове.

➤Слушая текст, одновременно вписывайте  пропущенные слова.

➤Прослушайте и опознайте звук (подчеркните в тексте, поднимите карточку с этим звуком).

Упражнения для формирования произносительных  навыков:

➤Назовите слова, содержащие определённый звук.

➤Прослушайте предложение и скажите, сколько раз встретился данный звук.

➤Слушайте. Ставьте ударения. 

➤Слушайте (слог, слово, фразу, звукосочетание) и повторяйте вместе с преподавателем.
➤Выучите наизусть скороговорку (стихотворение, рифмовку). Обратите внимание на чёткое произнесение звуков и интонацию.
გამოყენებული ლიტერატურა:

1.საგნობრივი პროგრამა უცხო ენებში
2.Л.Крючкова "Русский язык как иностранный"